Türkiye de son yıllarda daha çok ilaç, kozmetik, parfümeri ve gıda olarak kullanılan ve ihracatta önemli payları olan tıbbi ve aromatik bitkilerin tarımına başlanmıştır. Tıbbi bitkilerde verimden ziyade kalite kavramı daha önemlidir. Diğer ürünlerde birim alandan daha yüksek verim amaçlanırken, tıbbi ve aromatik bitkilerde birim alandan etken madde verimi ön plana çıkmaktadır. Çünkü bu bitkilerde asıl kullanılan ve etkili olan kısım o bitkinin bileşimindeki maddelerdir. Lavantada kalite parametreleri gübrelemeyle doğrudan ilişkilidir. Gübrelemeye ilişkin yapılan bilimsel araştırmalar, doğru gübrelemenin kaliteyi arttırdığını göstermektedir. Araştırmamızda, önemli ihracat ürünlerimizden biri olan ve ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen lavanta türlerinden biri olan Lavandula angustifolia’ nın yetiştirilmesinde organik ve inorganik gübrelemenin, bitkisel verime ve uçucu yağ içeriğine etkilerinin incelenmesi, bu yetiştirme tekniğinin toplam üretime katkılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Konya ekolojik şartlarında 2005 yılında Lavantaya uygulanan farklı azot ve organik gübre dozlarının verim ve verim öğelerine etkilerini araştırmak amacıyla Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yürütülen bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre: İki yıllık veri ortalamaları dikkate alındığında, bitki boyu 46.14–59.80 cm, dal sayısı 37.44–42.62 adet/bitki, çiçek boyu uzunluğu 17.64–20.57 cm arasında değişmiştir. Bitki başına yaş çiçek verimi 50.19-61.29 g/bitki, bitki başına drog çiçek verimi 23.01-25.04 g/bitki, Yaş çiçek verimi 219.39-378.22 kg/da, drog çiçek verimi 64.12-113.47 arasında değişmiştir. Bin dane ağırlığı 0.57-0.58 g, uçucu yağ oranı %2.1-2.6, uçucu yağ verimi 1.49-2.53kg/da arasında bir değişim göstermiştir. Uçucu yağ bileşenlerinden Linalol % 25.93- 46.04, Linelil asetat %12.97- 25.71, 4-terpineol %0.00-9.23 arasında değişmiştir. Bu tez çalışması sonucunda bütün karakterler göz önüne alındığında; -Lavanta kuru çiçek veriminin yüksek olması için 2,5 kg/da azotlu gübre uygulaması yapılmalıdır. -Lavanta çiçeklerinde yüksek uçucu yağ oranı elde edebilmek için 10-20 Kg/da azotlu ve 4000kg/da organik gübre verilmesi tavsiye edilebilir. -Lavanta çiçeğinin uçucu yağ major bileşeni olan linalol içeriğinin yüksek olması istendiği ve en yüksek linalol miktarı kontrol parsellerinden elde edildiği için gübrelemeye ihtiyaç olmadığı ortaya çıkmıştır -Linalil asetat miktarının yüksek olabilmesi için yüksek oranda organik gübre ile gübrelenmesi gerekmektedir. -Uçucu yağ bileşenlerinden 4-terpineol elde edebilmek için bitkinin azotlu gübre bakımından yüksek oranda gübreleme yapılması sonucu ortaya çıkmıştır.(1)
(1) Asiye Tuba ATALAY,YÜKSEK LİSANS TEZİ,TARLA BİTKİLERİ ANA BİLİM DALI,KONYA-2008
KONYA EKOLOJİK ŞARTLARINDA YETİŞTİRİLEN LAVANTA(LAVANDULA ANGUSTİFOLİA MİLL.)’DA FARKLI DOZLARDA UYGULANAN ORGANİK VE İNORGANİK AZOTLU GÜBRELERİN VERİM VE KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ
